HISTORIJAT SMFBiH
Proizvodnja željeza i željezne robe u Bosni i Hercegovini, još od prije okupacije Bosne i Hercegovine 1878. godine, bila je više poznata u inostranstvu, od bilo koje druge proizvodne djelatnosti. Posebno se isticala proizvodnja željeza u Varešu, Kreševu i Fojnici, a u Zenici se 1882. godine podiže nova željezara, pararelno sa Vareškom. U to vrijeme proizvodili su se nakit od zlata, bakreni proizvodi, a reprezentant tadašnje vojne proizvodnje su bile puške. Tadašnja razmišljanja Vlada su bila usmjerena u pravcu da je domaća radna snaga jeftinija od strane radne snage. Nedostatak dovoljno obradivih površina i nepovoljni klimatski uslovi usmjeravali su domaće stanovništvo na rad u industriji i rudnicima. Međutim, stvarala se konkurencija i u ovim vremenima (1890-ih godina). Naime, s jedne strane, sječom šume privlače se radnici na ove poslove, dok se sa druge strane, pokreće akcija snižavanja trajanja nadnica, tj. radnog vremena, kao i njihovo plaćanje. Samim tim dolazi do rastakanja radne snage u metalnoj industriji, a sve je to bio produkt nastupajuće konkurencije. Da bi vratili radnike na rad u željezare, uprava odlučuje da za njih izradi stanove. Stanove grade za strane radnike, jer domaći ne žele da se vrate u željezare, smatrajući da su u boljoj poziciji radeći u šumarstvu. Početkom 1908. godine došlo je do obustave rada u Vareškom rudniku željezne rude za koji nisu bile u pitanju vitalne cijene rada već zakidanje radnika po pitanju norme – sati. Rudarski nadkomesar je ovaj čin nazvao radnički „terorizam“. Najbolje plaćeni tadašnji metalci su bili topioničari, a ukupno, između branši, metalurzi su bili najbolje plaćeni.
Prava epoha sindikalnog pokreta javlja se 80-ih godina 19. vijeka sa nastupom kapitalističkog doba, iako su ranije postojali savezi čiji je cilj bila borba za bolje uslove rada i bolje zarade (preteče modernog sindikata). Razvoj kapitalizma, promjene u proizvodnji, razvoj novih proizvodnih grana industrije diktiraju sindikatima da se prilagode promjenama i organizuju granske sindikate. Tako se, među prvim granskim sindikatima, 1893. godine organizuje i sindikat metalaca. U tom periodu, što je bitno naglasiti, šeme uzajamnog djelovanja sindikata i političkih stranaka su bile istovjetne, cilj im je bio zajednički: bolji životni i radni uslovi, veća prava radnika i građana, život dostojan čovjeka.
Sindikalni pokret metalskih radnika je uvijek bio u centru zbivanja ukupnog radničkog pokreta. Zato period zabrana radničkog djelovanja je rezultirao i izbacivanjem u historijsku žižu heroja radničkog pokreta, poput Đure Đakovića.
U periodu drugog svjetskog rata mnogi metalci su dali svoje živote u borbi protiv fašizma, da bi se nakon drugog svjetskog rata, kada se stvara tadašnja Jugoslavija, ponovo stvarala i obnovila metalna industrija. U toku obnove tadašnje Jugoslavije i Bosne i Hercegovine važno mjesto imaju i metalci. Stvara se, razvija se, kako njihova organizacija, tako i sindikat.
U prijeratnom periodu, do 1992. godine, metalna industrija u Bosni i Hercegovini bila je najrazvijeniji dio industrije. Radilo je približno 225.000 radnika, a po tadašnjem sistemu organizovanja 98% su bili članovi sindikata. Izbijanjem rata 1992. godine ruše se fabrike metalaca. Metalci staju u odbranu svoje države i svojih fabrika. Jedan dio nastavlja dalje da radi u proizvodnji oružja i oruđa za odbranu države, a istovremeno se javlja ideja za obnovu radničke organizacije u ratu, misleći na budućnost. Za par mjeseci uspjeli su organizovati dosta sindikalnih organizacija u firmama koje su tada radile isključivo u funkciji odbrane zemlje.
- novembra 1994. godine, uz prisustvo čak i nekih članova izvan opkoljenog Sarajeva, koji su došli kroz čuveni tunel, održana je Prva sjednica Odbora Sindikata metalaca BiH. Veoma brzo se širi organizacija Sindikata metalaca BiH. Formirane su mnoge organizacije u Sarajevu i van Sarajeva, posebno u regijama: Tuzla, Zenica, Mostar. U septembru 1997. godine održan je Prvi poslijeratni kongres Sindikata metalaca Bosne i Hercegovine. Na ovom Kongresu zvanično je ustanovljen 15. novembar kao Dan metalaca, usvojeni su dokumenti i izabrani legitimni organi Sindikata metalaca Bosne i Hercegovine.
Danas Sindikat metalaca broji oko 13.850 članova sindikata, što je 60% od ukupno zaposlenih u ovom području djelatnosti u Federaciji Bosne i Hercegovine. Također, ima svojstvo reprezentativnog sindikata za područje prerade metala i srodnih djelatnosti, djeluje i radi u skladu sa svojim dokumentima.
Sindikat metalaca je članica Saveza samostalnih sindikata, djeluje unutar Saveza samostalnih sindikata i aktivno učestvuje u svim njegovim aktivnostima. Članica je i Globalnog i Evropskog inustrijskog sindikata.
